Łużycka Kopalnia Bazaltu „Księginki” SA. powstała w 2001 roku, jako spółka pracownicza w drodze prywatyzacji bezpośredniej przedsiębiorstwa państwowego Łużyckie Kopalnie Bazaltu w Lubaniu. Jej rodowód jako polskiego przedsiębiorstwa sięga okresu pierwszych lat powojennych; w latach 1946–1990 związany był ze strukturami organizacyjnymi kamieniołomów drogowych z siedzibą w Świdnicy, a od 1952 roku we Wrocławiu. W wyniku kolejnych przekształceń organizacyjno-prawnych zmieniano nazwy jednostek produkcyjnych oraz ich status prawny. W latach 1959–1980 kopalnia ta funkcjonowała jako Księgińskie Kamieniołomy Drogowe w Lubaniu podległe Zjednoczeniu Kamieniołomów Drogowych we Wrocławiu. W 1976 roku w skład przedsiębiorstwa włączono Kamieniołom Rębiszów. Era kamieniołomów w nazwie odkrywkowych zakładów górniczych zakończyła się w 1980 roku; zjednoczenie przekształcono w P.P. Kopalnie Skalnych Surowców Drogowych, a kopalnie straciły osobowość prawną i funkcjonowały na prawach zakładów produkcyjnych; stąd Księginki na 10 lat przyjęły nazwę „KSSD Zakład w Lubaniu”. W lipcu 1990 roku ponownie uzyskano status samodzielnego przedsiębiorstwa państwowego „Łużyckie Kopalnie Bazaltu w Lubaniu”, podległego już bezpośrednio Ministrowi Transportu i Łączności.
W 2010 roku kontrolę nad największym w Polsce przedsiębiorstwem produkującym kruszywo bazaltowe przejęła firma Eurovia Polska (kapitał francuski, część koncernu Vinci) . Eurovia Bazalty prowadzi działalność produkcyjną w trzech oddziałach: Kopalnia Bazaltu Księginki – złoże „Księginki Północ”, Kopalnia Bazaltu Księginki I w Zarębie – złoże „Księginki I” (lub "Józef") oraz Kopalnia Bazaltu Księginki II w Zarębie – złoże „Bukowa Góra”. Złoża te zlokalizowane są w promieniu około 15 km i należą do największej formacji bazaltowej w Polsce, tzw. Lubańskiej Pokrywy Bazaltowej będącej elementem trzeciorzędowego wulkanizmu Pogórza Izerskiego.
Funkcjonowanie kopalni bazaltu „Księginki” obejmuje ponad stuletni okres odkrywkowej działalności górniczej. W posiadaniu Eurovia Bazalty znajdują się grunty o łącznej powierzchni 237,6 ha; powierzchnia na której zakończono działalność przemysłową wynosi 49,6 ha. Rekultywacją objęte jest 16,2 ha, a zagospodarowaniem 33,3 ha. Wyrobiska poeksploatacyjne zrekultywowane w kierunku wodnym zostały udostępnione kołom wędkarskim, a jedno z wyrobisk zagospodarowane zostało na składowisko i sortownię odpadów komunalnych miasta Lubania. Łączne zasoby bazaltu według stanu na koniec 2009 roku wynoszą około 123 mln ton. Zdolności produkcyjne przedsiębiorstwa to ponad 3 miliony ton kruszywa rocznie. Obecnie (2021 r.) wydobycie bazaltu metodą strzałową prowadzone jest tylko w Zarębie, w Księginkach prowadzony jest tylko wywóz wcześniej odstrzelonego kruszywa (brak instalacji sortującej frakcje). (moose - różne źródła)
/
