Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść




Ślęża (718 m n.p.m.), Sobótka
Zdzisław K.: Widok z przeciwnej strony.
Park pałacowy, Śliwice
Rob G.: Przeniosłem zdjęcia do istniejącego obiektu i dodałem znacznik na mapie.
Krzyż pamięci króla Alberta I, Szczodre
Tado: O tych co posprzątali i odnowili:
Dom nr 23, ul. Lipowa, Wierzbice
Danuta B.: Elegancka willa, ewenement jak na małe Wierzbice. Zmasakrowany front przez zabudowę werandy przy wejściu. Powstała paskudna buda. Psie są ładniejsze.
Spichlerz (dawny), Kryształowice
Danuta B.: Dzięki, dopisane.
Wytwórnia wyrobów medycznych S-LAB, ul. Kiełczowska, Mirków
Danuta B.: Trzeba określić rodzaj działalności w kontekście funkcji budynku. Fabryka, warsztat czy np. wytwórnia materiałów medycznych, ale nie spółka, czy firma.

Ostatnio dodane
znaczniki do mapy

Iras (Legzol)
Hellrid
Hellrid
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Alistair
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Alistair
Alistair
Alistair
MacGyver_74
Sendu
Parsley
Sendu
Rob G.
Rob G.

Ostatnio wyszukiwane hasła


 
 
 
 
ZAPOMNIANA POSTAĆ WROCłAWSKIEJ KULTURY
Autor: Argestes°, Data dodania: 2005-03-05 00:07:28, Aktualizacja: 2005-03-05 00:07:28, Odsłon: 3106

BERNHARD STEPHAN (1890-1979)

Zdjęcie nr 1
Był uczonym wielkiego formatu, gdyż studia jakie ukończył w 1920 roku na Uniwersytecie Wrocławskim obejmowały rozległe obszary humanistyki. Człowiekiem tym był BERNHARD STEPHAN (1890-1979) syn księgarza z Ząbkowic. Bernhard urodził się 2 sierpnia 1890 roku w Ząbkowicach Śląskich, gdzie ukończył gimnazjum w 1909 roku.

Był przez prawie pół wieku mieszkańcem Sępolna, gdzie przy obecnej ul. Monte Cassino mieściło się jego skromne lokum. Ukończył filologię germańską, jęzokoznawstwo indoeuropejskie, historię sztuki i muzykologię.

Główną profesją jego życia była przede wszystkim historia sztuki. Sekundowała mu zawsze w tym jego żona Gertruda z Ullmannów. Pochodziła ona z protestanckiej rodziny z okolic Środy Śląskiej i byli małżeństwem od 31 marca 1921 roku. Do najpoważniejszych prac z zakresu historii sztuki należy studium na temat klasztoru w Henrykowie z 1935 roku. Zajmował się też ochroną zabytków. Był również najpoważniejszym krytykiem śląskim w dziedzinie sztuki i muzykologii. Był też wybitnym znawcą i organizatorem wystaw współczesnej sztuki awangardowej we wszystkich jej kierunkach. Był nie tylko znany jako redaktor i współautor słynnej trzytomowej edycji pt. KUNSTLER SCHLESIENS (Artyści Śląscy) wydanej w latach 1925-1929, ale i z bardzo wiele innych publikacji naukowych oraz jako redaktor i wydawca czasopisma pt. SCHLESISCHE HEIMAT (Śląska Macierz), które prowadził do 1945 roku. Zajmował się również dydaktyką i pracą społeczną, organizując też wystawy dawnej sztuki śląskiej oraz europejskiej.

Od narodowego socjalizmu jednak wyraźnie się dystansował i za to w okresie istnienia tego reżimu musiał żyć często pod szykanami tych władz oraz ciągle na krawędzi aresztowania.

Po zakończeniu drugiej wojny światowej jako Ślązakowi pozwolono mu zostać w swoim ojczystym Śląsku. Znając słabo język polski pracował w pierwszych latach po wojnie przy ewidencjonowaniu zabytków muzealnych. Z tego czasu pochodzą tak zwane "Stephana" służące do dziś jeszcze pracownikom naukowym w muzeach polskich do ustalania proweniencji wszystkich dzieł posiadanych przez muzealnictwo śląskie.

Po okrzepnięciu nowego totalitaryzmu wyrzucono Bernharda Stephana z pracy jako nieprzydatnego Niemca mimo, że był lojalnym obywatelem wobec nowych władz. Jeszcze w 1956 roku próbował uzyskać odpowiednią pracę w zakresie swoich umiejętności we Wrocławiu, ale bramy nowych polskich instytucji kulturalnych zostały przed wrocławskim historykiem sztuki definitywnie zamknięte. Zajęcie udało mu się po długim tułaniu za pracą znaleźć przez przypadek na Uniwersytecie Katolickim w Lublinie, która była prywatną uczelnią i nie musiała słuchać nakazów personalnych od władz. Był tam wykładowcą germanistyki i położył wiele zasług dla tej uczelni w której się doczekał stopnia docenta. Dojeżdżał tam z Wrocławia przez ponad 10 lat, aż do emerytury.

Bernhrd Stephan zmarł 3 czerwca 1979 roku we Wrocławiu i tylko parę miesięcy przeżyła go żona. Oboje spoczywają na sępolińskim cmentarzu Świętej Rodziny w zapomnianych grobach.

Nie miał szczęścia ten skromny mieszkaniec wrocławskiego Sępolna do powojennych czasów, mimo że zrobił tyle dobrego dla kultury tych ziem, bo władze powojenne uważały, że poza kulturą piastowską z okresu panowania państwa polskiego, nic się specjalnego na tych obszarach nie działo i dlatego nie było nic godnego do podkreślenia lub zachowania z pozostałego okresu 700 lat kultury.

I tak podobnie jak wiele zabytków śląskiej kultury materialnej i Bernhard Stephan również nie reprezentował uznawane przez władze kulturę i to wystarczyło żeby znaleźć się na marginesie. Natomiast zabytkowe obiekty budowlane z tych czasów postanowili zarządzający tymi ziemiami pozostawić swojemu losowi lub rozebrać na cegłę, którą potem wywożono z placu Wolności do Warszawy. Natomiast to wszystko co przedstawiało większą wartość muzealną spotkało podobny los i zostało również wywiezione do Warszawy pod pretekstem ratowania dzieł sztuki.


Z cyklu o refleksji przemijania
Ambroży Grzenia
Wrocław - 2 listopada 2002 r.

/ / / /
Festung | 2005-03-05 01:25:26
Ludzie wielkiego formatu są zazwyczaj mało zaradni życiowo, to jest taka smutna prawidłowość. Podobnie było z innym naszym Ślązakiem, noblistą Gerhartem Hauptmannem. Ludzie tacy powinni być pod specjalną ochroną. W czasie wojny KG AK wydzieliła specjalną komórkę do opieki nad najwybitniejszymi intelektualistami, by umożliwić im fizyczne przetrwanie. Nie wiem kim jest p. Grzenia, ale z tą cegłą przesadził. Po pierwsze, że w artykule o szeroko pojętym pięknie ( bo tak odbieram sylwetkę Bernharda Stephana) sączy jad nienawiści. Po drugie, że nie ma racji, przynajmniej do końca. Sprawa wrocławskiej cegły nurtuję mnie od dłuższego czasu i usiłuję ją rozwikłać, czyli ustalić jak to na prawdę było. Póki co znalazłem wspomnienia wrocławskiego budowniczego Nowej Huty p. Tadeusza Bineka, i cytuję: Realizacja pierwszych bloków mieszkalnych w Nowej Hucie rozpoczęła się już w marcu 1949 roku. Od tego czasu Wrocław zaczął na wielką skalę zaopatrywać w cegłę rozbiórkową nie tylko Warszawę, ale również Nową Hutę. Te dostawy trwały około 5 lat i posłużyły do budowy kilku wielkich osiedli mieszkaniowych w tym mieście. Nie chciałbym zmieniać torów ładnego artykułu, zatem, szczególnie naszym „ budowlańcom” polecam lekturę ww. wspomnień: . Koledze Agrestesowi gratuluję pomysłu na artykuł.
Argestes | 2005-03-05 10:55:15
Witam, dzięki za docenienie artykułu, wszelkie podziękowania za ten tekst i kolejne które będą się u nas ukazywały należą się panu Ambrożemu Grzeni, który był gościem na naszym ostatnim spotkaniu i udostępnił nam do publikacji swoje teksty o Wrocławiu i Dolnym Śląsku. Ja ze swojej strony dokładam podziękowania Teresie, która to otrzymane teksty zamieniła w formę elektroniczna.
Tadeusz R | 2005-03-05 11:20:07
Serdeczne dzięki za wspaniały artykuł pokazujacy rąbek prawdziwej historii, nie tylko naszego miasta ale sytuacji w całym okupowanym kraju.Natomiast jad nienawiści towarzyszył naszemu krajowi przez całe powojenne lata.Gdzie w szkole uczono o bandytach z AK w hisorii nie było 17 września a była godna zaufania wyciągająca pomocną dłon Armia Czerwonai oraz ogromna pomoc matrialna w latach powojennych od Związku Radzieckiego.
jacekq | 2005-03-05 12:50:15
Ja trochę z innej beczki - o co chodzi w zdaniu: "Bernhard Stephan również nie reprezentował uznawane przez władze kulturę"? Nie jestem pewien, czy rozumiem, może powinno być "Bernhard Stephan również nie reprezentował uznawanej przez władze kultury"?